Grudziądz Portal miejski

Grudziądz

Grudziądz

Honorowi obywatele Grudziądza

HONOROWI OBYWATELE GRUDZIĄDZA - LISTA

Ferdynand Foch
Marszałek Francji i Polski
Honorowy Obywatel od 26.04.1923 r.

Listę Honorowych Obywateli Grudziądza otwiera nazwisko Ferdynanda Focha. Ten urodzony 2.10.1851 r. późniejszy marszałek Francji i Polski oraz marszałek polny Wielkiej Brytanii został w taki sposób uhonorowany 26.04.1923 r. Ferdynand Foch był wielkim przyjacielem Polski, autorem raportu, który stał się podstawą dekretu prezydenta Francji Raymonda Poincaréego z 4.06.1917 r. o utworzeniu armii polskiej we Francji, określanej później mianem Błękitnej Armii lub Armii Hallera. Sam zresztą gen. Józef Haller napisał o Fochu: „Któż jak on – a z nim Francja cała – przyczynił się tak ogromnie do odzyskania wolności naszej”. Podczas narady sojuszniczej w Paryżu Foch opowiadał się za zobowiązaniem Niemiec do ewakuowania się z obszaru Polski w granicach sprzed jej I rozbioru. Przeforsował przewiezienie Armii Hallera do Polski przez terytorium niemieckie. Doniosły był też jego udział w kształtowaniu zachodnich granic odrodzonej Polski. Podczas rozmów w Trewirze na temat warunków przedłużenia rozejmu Marszałek Foch zażądał, aby został on rozszerzony o front powstańczy w Wielkopolsce. Było to związane z kontrofensywą szykowaną przez Niemców w lutym 1919 r., po zwycięskim dla Polaków powstaniu wielkopolskim. Marszałek przyczynił się też do przełamania zorganizowanej przez Niemców w Gdańsku w 1920 r. blokady transportowej kierowanych do Polski materiałów wojskowych. Przed bitwą warszawską wysłał do Polski misję gen. Weyganda. Marszałkiem Polski został mianowany 13.04.1923 r. przez prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego, natomiast 3 maja udekorowany został wstęgą orderu Virtuti Militari. Zgodnie ze słowami gen. Władysława Sikorskiego: „Polska silna, możliwie najsilniejsza, była jego stałym hasłem”. Ferdynand Foch zmarł 20.03.1929 r. w Paryżu, gdzie spoczął pod kopułą Inwalidów obok grobu Napoleona.

Julian Szychowski
Senator RP, szambelan papieski,
wieloletni przewodniczący Rady Miejskiej
Honorowy Obywatel od 1932 r.

W 1932 r. Honorowym Obywatelem Grudziądza został Julian Szychowski. Urodził się 16 sierpnia 1876 roku. Po ukończeniu studiów podjął pracę jako prawnik. Do Grudziądza przybył w  1909 roku i założył tu własną kancelarię adwokacką. Występując przed pruskimi sądami często podejmował się obrony Polaków. W procesach prasowych nierzadko reprezentował redaktorów „Gazety Grudziądzkiej". Był też społecznikiem, członkiem i współzałożycielem licznych, aktywnych na terenie Grudziądza organizacji. W okresie I wojny światowej także mieszkał w Grudziądzu. Po zakończeniu działań wojennych był m.in. zastępcą delegata rządu polskiego przy grudziądzkim magistracie oraz przewodniczącym Komisji Przyjęcia Wojsk Polskich w Grudziądzu 23 stycznia 1920 roku. W okresie międzywojennym był także przewodniczącym Rady Miejskiej w Grudziądzu oraz marszałkiem Sejmiku Wojewódzkiego w Toruniu. W 1922 roku wybrano go senatorem województwa pomorskiego. Był kawalerem Krzyża Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski. Otrzymał też tytuł Szambelana Papieskiego. Po wybuchu II wojny światowej wyjechał do Kanady, gdzie zmarł 24 września 1951 roku. Jego żona, Zofia z Pałubickich Szychowska, została zamordowana przez Niemców w Grudziądzu 11 listopada 1939 roku przy Wielkiej Księżej Górze.

Damazy Klimek
Kupiec, działacz narodowy i społeczny
Honorowy Obywatel od 1938 r.

Damazy Klimek otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Grudziądza w 1938 roku. Na świat przyszedł prawdopodobnie w 1870 roku. Około 1900 roku zamieszkał w Grudziądzu, gdzie w 1902 roku został współwłaścicielem, a od 1907 roku wyłącznym właścicielem drogerii, której nadał nazwę „Alchemia”. Związany był z ruchem narodowym, współtworzył Towarzystwo Samodzielnych Kupców w Grudziądzu, którego wiceprezesem został w 1919 roku. Był też pierwszym prezesem Towarzystwa Upiększania Miasta po przejęciu przez stronę polską zadań wcześniejszej organizacji niemieckiej. Został również przewodniczącym I Zjazdu Drogistów Pomorskich, który odbył się 12 lutego 1920 roku na terenie Domu Towarzystw Polskich „Bazar”. Jako przedstawiciel Grudziądza współtworzył Dyrekcyjną Radę Kolejową w Gdańsku. Piastował szereg funkcji w różnych organizacjach kupieckich. Był członkiem Towarzystwa Przemysłowców Polskich w Grudziądzu oraz zasiadał w Radzie Miejskiej, gdzie przewodniczył Komisji Parkowej i Leśnej. Aresztowany przez Niemców na początku września 1939 roku, prawdopodobnie został rozstrzelany 11 listopada w okolicach Wielkiej Księżej Góry.

Alojzy Ruchniewicz
Przemysłowiec, działacz narodowy i społeczny
Honorowy Obywatel od 1938 r.

Wraz z Damazym Klimkiem tytuł Honorowego Obywatela Grudziądza w 1938 roku otrzymał Alojzy Ruchniewicz. Urodzony 2 września 1867 r., na początku lat 90. XIX stulecia osiadł na stałe w Grudziądzu. W 1894 roku stał się współwłaścicielem fabryki likierów i destylarnii Hermanna Hintzera. Przedsiębiorstwo wkrótce stało się bardzo popularne na Pomorzu. W 1900 roku Ruchniewicz został jego jedynym właścicielem. Potwierdzeniem wysokiej rangi i doskonałej jakości wyrobów fabryki były złote medale przyznawane jej na wystawach gospodarczych. Przedsiębiorstwo cieszyło się zasłużoną sławą za sprawą likierów takich jak np. „Nastójka” czy „Bernardynka”. Po wybuchu drugiej wojny światowej fabrykę zamknięto.

Alojzy Ruchniewicz był również znany za sprawą licznych inicjatyw o charakterze patriotycznym i społecznym. W 1893 roku był jednym z założycieli Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, którego członkiem pozostawał do wybuchu II wojny światowej. Był też dożywotnim członkiem Towarzystwa Naukowego w Toruniu oraz szambelanem papieskim. 23 stycznia 1920 r. był jednym z sygnatariuszy podpisania protokołu przekazania miasta władzom polskim. Następnie, przez dwie kolejne kadencje był radnym Rady Miejskiej Grudziądza. W czasie wojny przebywał w Krakowie. Zmarł w Grudziądzu 20 października 1955 roku.

Edward Rydz – Śmigły
Marszałek Polski
Honorowy Obywatel od 1938 r.

Również w 1938 roku Honorowym Obywatelem Grudziądza został marszałek Polski Edward Rydz-Śmigły (1886-1941). Od 1912 roku należał do Związku Strzeleckiego, a w latach 1914-16 służył w I Brygadzie Legionów Polskich. Był bliskim współpracownikiem Józefa Piłsudskiego. Sprawował szereg funkcji wojskowych i państwowych od komendanta głównego POW i ministra wojny w Tymczasowym Rządzie Ludowym Republiki Polskiej w Lublinie, aż po generalnego inspektora sił zbrojnych. Od listopada 1936 roku został awansowany na marszałka Polski. Był inicjatorem i patronem Obozu Zjednoczenia Narodowego (1937), a podczas kampanii wrześniowej naczelnym wodzem (formalnie do 7 listopada 1939 r.). Po wkroczeniu do Polski Armii Czerwonej (17 września 1939 r.) udał się na terytorium Rumunii, a następnie na Węgry, skąd w październiku 1941 roku powrócił do Polski, gdzie podjął próbę stworzenia konspiracyjnej organizacji polityczno-wojskowej Obóz Polski Walczącej. Edward Rydz-Śmigły zmarł 2 grudnia 1941 roku.

Jan Ładoś
Rotmistrz 18 Pułku Ułanów w Grudziądzu
Honorowy Obywatel od 10.06.1992 r.

Jan Ładoś został Honorowym Obywatelem Grudziądza 10 czerwca 1992 r. Urodził się 21 października 1906 r. Był dowódcą 2. Szwadronu 18. Pułku Ułanów Pomorskich, a 1 września 1939 r. wziął udział w szarży pod Krojantami. Od 1923 r. Jan Ładoś zamieszkał w Grudziądzu, gdzie ukończył Państwowe Gimnazjum Matematyczno - Przyrodnicze. Po krótkim okresie nauki w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej został słuchaczem Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu, które ukończył w 1929 roku. Kolejnym etapem jego wojskowej kariery był przydział do 18. Pułku Ułanów Pomorskich.  Był nie tylko kawalerzystą, ale startował również w zawodach hippicznych. W 1932 roku został porucznikiem, a w 1938 r. rotmistrzem. W trakcie kampanii wrześniowej dostał się do niewoli niemieckiej. Po zakończeniu II wojny światowej podjął pracę urzędnika. Związki z Grudziądzem podtrzymywał jako członek Rady Fundacji na Rzecz Tradycji Jazdy Polskiej. Był przy tym wieloletnim uczestnikiem Zjazdów Kawalerzystów II RP. Zmarł 11 marca 2005 r.

Salomea Sujkowska
Działaczka społeczna
Honorowa Obywatelka od 10.06.1992 r.

Salomea Sujkowska uzyskała Honorowe Obywatelstwo Grudziądza także 10 czerwca 1992 r. W tamtym czasie była jedyną kobietą, której tytuł ten został przyznany. Była nie tylko zasłużonym grudziądzkim lekarzem i członkiem Armii Krajowej, lecz również założycielką Klubu Inteligencji Katolickiej i współzałożycielką Koła Miłośników Dziejów Grudziądza; działała w Polskim Towarzystwie Krajoznawczym oraz jako społeczny opiekun zabytków. Podczas wojny wykonywała pracę w laboratorium medycznym i pracowni rentgenowskiej. Etat lekarza, odebrany jej przez Niemców, odzyskała dopiero po wojnie, kiedy to objęła pododdział chirurgii dziecięcej i rozpoczęła specjalizację radiologiczną. Po jej ukończeniu objęła kierownictwo pracowni rentgenowskiej kontynuując jednocześnie zatrudnienie w oddziale chirurgii dziecięcej. Jako jedyny specjalista z zakresu radiologii w Grudziądzu pracowała w przychodniach miejskiej i kolejowej oraz w szpitalu więziennym przy zakładzie karnym dla kobiet. Po zdiagnozowaniu choroby popromiennej Salomea Sujkowska prowadziła poradnię higieny pracy w przychodni kolejowej oraz asystowała na oddziale chirurgicznym szpitala więziennego.

Salomea Sujkowska jest również fundatorką witraży do dawnego refektarza w Urzędzie Miejskim w Grudziądzu. Wyłożyła też środki na zakup sprzętu medycznego dla oddziału chirurgii dziecięcej szpitala miejskiego oraz ufundowała stypendium dla studentów astronomii pochodzących z ziemi chełmińskiej, które nazwała imieniem swojego ojca, dr. Jana Sujkowskiego. Papież Paweł VI przyznał jej medal „Pro Ecclesia et Pontifice”. Otrzymała też Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Armii Krajowej oraz została uhonorowana tytułem Zasłużonego Lekarza PRL. Zmarła 29 października 1996 roku w Grudziądzu.

Bronisław Malinowski
Wybitny sportowiec – lekkoatleta,
wielokrotny medalista mistrzostw Europy i mistrz olimpijski
Honorowy Obywatel od 18.09.1996 r.

Od 18 września 1996 r. tytuł Honorowego Obywatela Grudziądza przysługuje Bronisławowi Malinowskiemu, mistrzowi olimpijskiemu i lekkoatlecie. Urodzony 4 czerwca 1951 roku, pierwsze sukcesy sportowe odnosił już od roku 1968. Świat usłyszał o nim w 1970 roku, kiedy zdobył złoty medal na I. Mistrzostwach Europy Juniorów w Lekkiej Atletyce w Paryżu w biegu z przeszkodami na 2000 m. Pot przelany na treningach zaowocował dalszymi sukcesami. Bronisław Malinowski zdobył złoty medal w biegu na 3000 m z przeszkodami na XI. Mistrzostwach Europy w Lekkiej Atletyce na Stadionie Olimpijskim w Rzymie (1974), srebrny medal w tej samej dyscyplinie podczas Igrzysk Olimpijskich w Montrealu (1976), złoty medal w Pucharze Narodów w Lekkoatletyce w Tokio (1978), złoty medal na XII. Mistrzostwach Świata w Lekkiej Atletyce w Pradze (1978), wreszcie złoty medal na Olimpiadzie w Moskwie (1980).

Spektakularną karierę grudziądzanina przerwała śmierć w wypadku samochodowym 27 września 1981 r. Mistrz Olimpijski został dwukrotnie odznaczony Złotym i Srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe oraz Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Imieniem Bronisława Malinowskiego nazwano most w Grudziądzu oraz stadion, przed którym znajduje się również jego pomnik.

ks. Zdzisław Peszkowski
kapelan Rodziny Katyńskiej
Honorowy Obywatel od 21.12.1994 r.

Od 21 grudnia 1994 r. Honorowe Obywatelstwo Grudziądza przyznane zostało ks. Zdzisławowi Peszkowskiemu (1918-2007), harcerzowi, żołnierzowi armii Andersa i kapelanowi Rodzin Katyńskich. Po zdaniu matury wstąpił do Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. Po jej ukończeniu trafił do 20. Pułku Ułanów im. króla Jana III Sobieskiego w Rzeszowie, w którym zastał go wybuch II wojny światowej. Dostawszy się do sowieckiej niewoli skierowany został do Kozielska, skąd cudem ocalał jako jeden z 232 więźniów. Pozostali zostali zgładzeni w zbrodni katyńskiej. Z czasem Peszkowski trafił pod komendę gen. Władysława Andersa, z którego armią pokonał słynny szlak bojowy wiodący przez Bliski i Daleki Wschód, a także Włochy i Anglię. To właśnie na Bliskim Wschodzie po raz pierwszy poczuł powołanie kapłańskie, które nigdy nie stało na przeszkodzie jego wielkiej miłości do harcerstwa (w przyszłości zostanie zresztą naczelnym kapelanem ZHP). Studia podjął wpierw w Rzymie, na papieskim uniwersytecie „Gregorianum”, by następnie kontynuować je w Polskim Seminarium w Orchard Lake w USA. Wkrótce przyjął święcenia kapłańskie w Detroit, a następnie uzyskał tytuł doktora filozofii. W Orchard Lake był aktywny jako wykładowca literatury i języka polskiego. Jest też autorem pochodzących z tamtego okresu dwóch rozpraw o tematyce historycznej. Publikował zresztą i później. Najbardziej znany był jednak za przyczyną swojego zaangażowania w sprawę upamiętnienia ofiar zbrodni katyńskiej. W 1991 r. wziął udział w ekshumacji ciał jeńców Kozielska, Ostaszkowa i Starobielska. To dzięki jego staraniom powstały cmentarze katyńskie w Katyniu, Charkowie i Miednoje. Był założycielem i wieloletnim prezesem Fundacji Golgota Wschodu. Na tematy katyńskie sporo też publikował. Jest nie tylko autorem dziesięciu książek autorskich, ale i współautorem wielu innych. Wreszcie to on dokonał w 2000 roku odsłonięcia pomnika katyńskiego w Grudziądzu, w pobliżu którego z czasem stanął także pomnik poświęcony samemu Peszkowskiemu. 26 stycznia 2006 r. Sejm RP przyjął uchwałę popierającą kandydaturę ks. Zdzisława Peszkowskiego do Pokojowej Nagrody Nobla. W uzasadnieniu tej uchwały zwrócono uwagę, że działalność ks. Peszkowskiego podejmowana była w „duchu pojednania polsko-rosyjskiego”. Po śmierci spoczął w warszawskiej Świątyni Opatrzności Bożej.

Ojciec Święty Jan Paweł II
Honorowy Obywatel od 16.10.2003 r.

16 października 2003 r. tytuł Honorowego Obywatela Grudziądza przyznano Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II (1920-2005). Urodzony w Wadowicach, po zdaniu matury w 1938 roku przeprowadził się do Krakowa i rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, przerwane wkrótce przez wybuch wojny. W czasie okupacji był robotnikiem w kamieniołomach Zakładów Chemicznych Solvay, działał w podziemnym Teatrze Rapsodycznym pod kierownictwem Mieczysława Kotlarczyka oraz brał udział w tajnych kompletach. Po śmierci ojca (1941) wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Krakowie. Po otrzymaniu święceń kapłańskich (1946) nie tylko wykonywał obowiązki duszpasterskie, lecz zajmował się również pracą akademicką i naukową. Kolejnymi etapami kapłańskiej drogi Karola Wojtyły były: konsekracja na biskupa pomocniczego Archidiecezji Krakowskiej (1958), mianowanie przez Pawła VI Arcybiskupem Metropolitą Krakowskim (1963) oraz kardynałem (1967). Jako biskup i Arcybiskup był uczestnikiem obrad Soboru Watykańskiego II. W następstwie konklawe 16 października 1978 r. Karol Wojtyła wybrany został papieżem i przyjął imię Jana Pawła II. W trakcie trwającego 27 lat pontyfikatu odwiedził 135 krajów świata. Jego pierwsza pielgrzymka do ojczyzny rozpoczęła się 2 czerwca 1979 r. To podczas tej pielgrzymki padły pamiętne słowa: „Niech zstąpi Duch Twój! I odnowi oblicze ziemi, tej ziemi”. Polska była krajem najczęściej odwiedzanym przez Jana Pawła II. W czasie swojego pontyfikatu papież odwiedził ojczyznę dziewięć razy. 13 maja 1981 r. został postrzelony na Placu św. Piotra w Rzymie przez Ali Agcę, któremu później przebaczył. Źródło do poznania jego nauczania i zrozumienia znaczenia jego pontyfikatu stanowić mogą liczne listy, adhortacje, konstytucje apostolskie, encykliki, a także wiersze i poematy oraz dramaty i książki takie jak „Przekroczyć próg nadziei” czy „Pamięć i tożsamość”. Był inicjatorem Światowych Dni Młodzieży i Międzynarodowych Spotkań Ekumenicznych w Asyżu. Potępiał antysemityzm. Posługę papieską sprawował aż do śmierci, która nastąpiła 2 kwietnia 2005 r.

Czesław Szachnitowski
Nauczyciel, malarz, wychowawca wielu pokoleń młodzieży
Honorowy Obywatel od 14.09.2005 r.

Kolejnym Honorowym Obywatelem Grudziądza został Czesław Szachnitowski (1914-2015). Tytuł ten nadano mu 14 września 2005 r. W 1932 roku Szachnitowski rozpoczął pracę w szkole w Grucznie, następnie w szkołach w Pruszczu Pomorskim i Dobrczu (1938-39). W 1942 roku został wcielony do armii niemieckiej, z którą trafił do Francji. Przedostawszy się na terytorium Anglii odbył roczny kurs w Szkole Podchorążych Broni Pancernej w Yorkshire. Po jego ukończeniu podjął służbę w wojsku polskim, w 5. Pułku Pancernym 16. Samodzielnej Brygady Pancernej.

Po II wojnie światowej Szachnitowski zdobył uprawnienia do nauczania fizyki. W 1946 roku rozpoczął pracę w II Liceum Ogólnokształcącym w Grudziądzu (w 1976 roku szkoła otrzymała imię Jana III Sobieskiego). Początkowo nauczał tam rysunku, z czasem został nauczycielem fizyki, w którym to charakterze pracował do 1982 r.

Czesław Szachnitowski aktywnie działał w Aeroklubie Grudziądzkim. Był też założycielem kółka lotniczego w Lisich Kątach. Znano go również z zaangażowania w działalność Klubu Inteligencji Katolickiej, Związku Nauczycielstwa Polskiego oraz grudziądzkiego Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego. Był również współzałożycielem i aktywnym członkiem działającego w Grudziądzu Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. Czesław Szachnitowski zmarł 15 listopada 2015 roku.

dr Ludwik Rydygier
lekarz, światowej sławy chirurg
Honorowy Obywatel od 27.06.2007 r.

27 czerwca 2007 r. tytułem Honorowego Obywatela Grudziądza wyróżniono dr. Ludwika Rydygiera (1850-1920). Urodził się w Dusocinie, maturę zdał w Chełmnie, studia medyczne odbywał w Gryfii (obecnie Greifswald), Berlinie i Strasburgu. Dyplom lekarza otrzymał w Gryfii, gdzie rozpoczął też pracę w klinice chirurgicznej i uzyskał doktorat. Następnie pracował w Gdańsku i Chełmnie, skąd powrócił do Gryfii. Po habilitacji w 1878 roku związany był z Jeną. Po roku zakupił dom w Chełmnie i przekształcił go w prywatną klinikę chirurgiczną. W tamtych czasach przeprowadził kilka śmiałych operacji chirurgicznych, które utorowały mu drogę do kariery akademickiej. W 1884 roku zainicjował nową metodę leczenia chirurgicznego choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Opracował też nowatorską metodę usuwania gruczolaka gruczołu krokowego (1900). Był także pomysłodawcą wielu innych technik operacyjnych. Po przeprowadzce do Krakowa wpierw objął tam funkcję kierownika Kliniki Chirurgii, potem dziekana Wydziału Lekarskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim. Następnie przeniósł się do Lwowa. W Krakowie i we Lwowie zbudował kliniki chirurgiczne. Kliniką lwowską kierował przez 23 lata. W czasie I wojny światowej przebywał w Wiedniu i kierował szpitalem wojskowym w Brnie. Powróciwszy do Lwowa wznowił tam działalność stworzonej przez siebie kliniki, która w czasie wojny funkcjonowała jako Szpital Chirurgiczny Czerwonego Krzyża. Było to w roku 1916. W czerwcu tego samego roku został nominowany na stanowisko naczelnika służby medycznej Armii Pomorze.

W Krakowie zorganizował I Zjazd Chirurgów Polskich ze wszystkich zaborów (1889). Kolejne takie zjazdy odbywały się w Krakowie i we Lwowie, a Rydygier został wybrany ich dożywotnim przewodniczącym. Opublikował przeszło 150 prac naukowych. Uznaje się go za jednego z pionierów nowoczesnej chirurgii. Znany był również z tego, że nie wahał się sięgać po najnowsze zdobycze nauki. W 1899 roku, a więc zaledwie 4 lata po odkryciu promieni Roentgena, zastosował je do rozpoznania kamicy moczowej, natomiast w 1911 roku przeprowadzał pierwsze eksperymenty z użyciem radu. Otrzymał też wiele odznaczeń (m.in. Order Świętego Grzegorza). Zmarł 25 czerwca 1920 roku.

ks. Infułat Tadeusz Nowicki
Honorowy Obywatel od 04.11.2009 r.

Ksiądz Infułat Tadeusz Nowicki otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Grudziądza 4 listopada 2009 r. Urodzony w Gdyni (27.10.1934 r.), przez wiele lat kapłaństwa związany był z Grudziądzem, zwłaszcza jako proboszcz parafii św. Mikołaja Bpa, najstarszego z grudziądzkich kościołów. W Grudziądzu pełnił też szereg rozmaitych funkcji duszpasterskich nie związanych z probostwem. Zapamiętany został jako opiekun duchowy i materialny schroniska dla bezdomnych mężczyzn, współorganizator Wigilii dla bezdomnych czy Kapelan Kawalerzystów, absolwentów Centrum Wyszkolenia Kawalerii. Jego działalność dobroczynna została nagrodzona Złotym Krzyżem Zasługi przyznanym przez Prezydenta RP i wręczonym we wrześniu 2008 roku z okazji 15-lecia grudziądzkiego Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta. W 2009 roku otrzymał z kolei medal „Serce Solidarności”. Będąc proboszczem grudziądzkiej fary wykazywał też ogromną troskę o stan tego zabytkowego obiektu. Jego poświęcenie i trud zostały nagrodzone przyznaniem przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego złotej odznaki „Za opiekę nad zabytkami”. Ksiądz Infułat Tadeusz Nowicki zmarł 2 marca 2021 roku.

Karola Skowrońska
Honorowy Obywatel od 08.06.2022 r.

Karola Skowrońska urodziła się 19 lipca 1944 roku w Wieluniu. Ukończyła studium bibliotekarskie w Jarocinie i filologię polską na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Z Grudziądzem związała się w 1966 roku, gdy podjęła pracę w tutejszej Bibliotece Miejskiej. W latach 1975-2007 była jej dyrektorem. Jej zasługi obejmują modernizację głównego gmachu biblioteki, powiększenie księgozbioru i wprowadzenie nowoczesnych technik obsługi czytelników. Organizowała też filie biblioteczne w dzielnicach. W 1999 roku uruchomiła jedną z najnowocześniejszych w kraju filii bibliotecznych, wyposażoną w nowoczesny sprzęt multimedialny i rehabilitacyjny. Wspomniana filia biblioteczna jest przyjazna dzieciom niepełnosprawnym oraz czytelnikom niewidomym. W 1975 roku otrzymała nagrodę Ministra Kultury i Sztuki za remont, modernizację i adaptację na Bibliotekę Główną gmachu zlokalizowanego przy ul. Legionów 28 w Grudziądzu.

W czasach sprawowania przez Karolę Skowrońską funkcji dyrektora Biblioteka Miejska zainicjowała wiele przedsięwzięć kulturalnych w ramach współpracy (od 1991 roku) z analogiczną instytucją w Gütersloh, partnerskim mieście Grudziądza. Biblioteka prowadziła też związaną z naszym regionem działalność wydawniczą.

Karola Skowrońska należała do grona organizatorów Grudziądzkiego Towarzystwa Kultury, powstałego w 1976 roku. Była jego pierwszym, długoletnim prezesem (do 2007 roku). Obecnie jest honorowym prezesem GTK.

Sprawując funkcję prezesa GTK Karola Skowrońska była zarazem przewodniczącą jego Rady Wydawniczej, której dorobek wydawniczy obejmuje szereg publikacji. Poza tym pod redakcją pani Skowrońskiej ukazały się wspomnienia Zygmunta Podhorskiego, generała brygady Wojska Polskiego. Opublikowała też 22 Komunikaty Fundacji na Rzecz Tradycji Jazdy Polskiej (pierwsze pięć wraz z rtm. Stanisławem Radomyskim), w której działa od wielu lat, od 1990 roku pełniąc tam funkcję przewodniczącej zarządu. Fundacja nawiązuje do tradycji przedwojennego Centrum Wyszkolenia Kawalerii i organizuje dziś między innymi doroczne Zjazdy Kawalerzystów II RP.

Z inicjatywy Karoli Skowrońskiej od 1994 roku istnieją w Muzeum w Grudziądzu Sale Tradycji Jazdy Polskiej. Zajmuje się też gromadzeniem pozostałych po kawalerzystach pamiątek i archiwaliów. Zebrane artefakty przekazuje w darze do grudziądzkiego Muzeum.

Data dodania 09 listopada 2010

Data edycji 03 stycznia 2023

Newsletter

Bądź na bieżąco z Grudziądzem i zapisz się do Newslettera

Newsletter

W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies

W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies.