Polacy w cyberprzestrzeni ufają bankom, są coraz bardziej świadomi, ale wyzwaniem jest ochrona przed dezinformacją

Polacy od lat postrzegają banki jako liderów w obszarze cyberbezpieczeństwa, a 55 proc. badanych uważa, że stosują one najwyższe standardy i raczej czują się spokojni o bezpieczeństwo swoich oszczędności – to główne wnioski z najnowszej edycji Raportu „Cyberbezpieczny Portfel”, opublikowanego przez Warszawski Instytut Bankowości (WIB) oraz Związek Banków Polskich (ZBP). Dane z raportu wyraźnie pokazują, że coraz chętniej korzystamy z usług bankowych i załatwiamy sprawy urzędowe jedynie w Internecie. Taką opinię deklaruje już ponad 2/3 Polaków.

 Jak wynika z przywołanego w raporcie badania „Postawy Polaków wobec cyberbezpieczeństwa 2022” przeprowadzonego przez Instytut Badań Pollster na zlecenie WIB, w ciągu ostatniego roku, utrzymały się trendy korzystania z wielu rodzajów usług tylko w formie elektronicznej i wydaje się, że tendencja wzrostu wartości rynku e-commerce utrzyma się jeszcze przez długie lata. Obecnie, oprócz spraw bankowych i urzędowych (67 proc.), Polacy chętniej kupują już w internecie niż w stacjonarnych punktach. Głównie online kupujemy odzież (34 proc.) i sprzęt elektroniczny (23 proc.). W ubiegłorocznym badaniu dane te różniły się nieznacznie:  bankowość i sprawy urzędowe – 67 proc. i zakup odzieży – 35 proc., a elektronika – 23 proc.

W dobie digitalizacji i konsumenckiej tendencji do przenoszenia spraw bankowych online, edukacja sektorowa w obszarze cyberzagrożeń przynosi efekty, a poziom wiedzy cyfrowej Polaków stopniowo rośnie. Jak pokazują dane „Poziom wiedzy finansowej Polaków” z praktyką zachowań nie tak źle. Blisko 70 proc. badanych umie pośród czterech zachowań w zakresie użytkowania bankowości elektronicznej wskazać niewłaściwą postawę - w tym przypadku jest to zainstalowanie aplikacji na komputerze na prośbę telefonicznie kontaktującej się z nami osoby z banku.

Niski odsetek tych, którzy nie uważają w sieci to dowód na to, że działania informacyjne i edukacyjne banków w zakresie cyberbezpieczeństwa przynoszą pozytywne efekty. Prawie połowa respondentów (49 proc.)stwierdziła, że aktywności podejmowane przez banki w celu upowszechnienia podstawowej wiedzy o przeciwdziałaniu zagrożeniom w sieci są prowadzone w sposób dość zrozumiały i względnie wystarczający. Niepokoi jednak fakt, że odnotowano relatywnie wysoki odsetek osób, które uważają odwrotnie (16 proc.) oraz tych, które nie były w stanie jednoznacznie wypowiedzieć się w tej kwestii (17 proc.).

 Co ważne, Polacy dalej wyraźnie ufają bankom w obszarze cyberbezpieczeństwa, a odsetek odpowiedzi zwiększył się r/r o 3 p.p. (z 54 proc. do 57 proc). Na pytanie czy czują się bezpiecznie korzystając z bankowości elektronicznej, prawie ¾ ankietowanych odpowiedziało „raczej tak”. Dodatkowo, aż 17 proc. jest przekonana o swoim poczuciu bezpieczeństwa.

Badanie poruszyło także kwestię ochrony przed skutkami dezinformacji i szerzenia fakenewsów. 47 proc. Polaków zadeklarowało, że nie traktuje mediów społecznościowych jako głównego źródła wiedzy, a 33 proc. respondentów czyta całą informację a nie tylko nagłówek. Zaledwie 3 na 10 osób weryfikuje informacje w kilku źródłach różnego pochodzenia. To ważne wskazanie, które skłania do refleksji w kontekście obecnej sytuacji geopolitycznej na wschodzie Europy.

Wojna w Ukrainie i rosyjska agresja potęguje działania dezinformacyjne, a Polacy o wpływie wojny na ich poczucie bezpieczeństwa w sieci wypowiadają się dość oględnie. Silne obawy o bezpieczeństwo podziela 6,6 proc. ankietowanych. Respondenci pytani o odczuwanie obaw w 16,5 proc. odpowiedzieli „tak, raczej się boję”, a 40,7 proc. z nich zaznaczyło odpowiedź „umiarkowanie”. Wpływu wojny na bezpieczeństwo działań w internecie raczej nie obawia się 20,3 proc. badanych, a 5,3 proc. z nich w ogóle się nie boi. Stosunkowo duży – 10,6 proc. – jest też odsetek osób, które w ogóle się nad tym nie zastanawiało.

 Zachęcamy do pobrania raportu „Cyberbezpieczny portfel 2022” i zapoznania się ze szczegółowymi wynikami badania. Raport można pobrać tutaj: www.cyber.wib.edu.pl/materialy/