Globalizacja: jakie niesie ze sobą szanse i wyzwania dla współczesnego świata?

Kto z nas nigdy nie jadł burgera z popularnej, amerykańskiej sieci fast food, kto nie korzystał z azjatyckich samochodów lub kto nie robił zakupów spożywczych w jednym ze sklepów niemieckiej sieci?

Każdy z nas ma do czynienia ze skutkami globalizacji na co dzień. Jest to zjawisko niezwykle powszechne i wpływowe, a do opinii publicznej trafiło w latach 60. XX w., chociaż początki globalizacji można datować już na przełom XV i XVI wieku, kiedy to miejsce miały wielkie odkrycia geograficzne.

Ale czym w zasadzie jest „globalizacja”?

Globalizacja to nic innego jak pewien proces, w którym to kraje, firmy i ludzie na całym świecie stają się ze sobą bardziej powiązani i współpracują w różnych obszarach. Technologie, kultura czy handel stają się o wiele łatwiej dostępne i dzięki rozwiniętym kanałom transportowym oraz informacyjnym, mogą rozprzestrzeniać się w ekspresowym tempie po całym świecie. Proces ten pozwala w sposób szybki i efektywny prowadzić ogromną ilość działań na skalę światową. Można powiedzieć, że dzięki globalizacji odległość między odległymi zakątkami globu „zmniejszyła się”. Otwiera nam to drzwi do „globalnej wioski”, w której ludzie i kultury łączą się w specyficzny sposób.

Globalizację tworzą wszystkie procesy, które prowadzą do zwiększenia powiązań między danymi państwami. Mówimy tu zarówno o przepływie kapitałów, dóbr czy siły roboczej oraz o elementach życia kulturowego, społecznego i politycznego. Globalizacja to również efekt kapitalizmu oraz konsumpcjonizmu. W jej wyniku dochodzi do „upodobniania się” gospodarek i społeczeństw.

Nie da się zaprzeczyć, że nieodłączną częścią rozwoju globalizacji jest Internet. Odegrał on ogromną rolę w przyspieszeniu tego procesu. To dzięki niemu mamy dostęp do wszystkich informacji ze świata, pozostajemy w stałym kontakcie z oddalonymi od nas osobami, a także możemy zamawiać produkty, które nie są dostępne w naszej okolicy. Internet przynosi także możliwość dostępu do różnorodnych form kultury i rozrywki, co daje duże pole do manewru dla wielu twórców. Rola tej platformy jest nieoceniona w kontekście globalizacji.

Globalizacja ma wielu zwolenników, ale też i przeciwników. Jako tak powszechne i przenikające świat zjawisko, musi siłą rzeczy nieść za sobą też wiele konsekwencji. Globalizacja rodzi wiele szans dla rozwoju światowej gospodarki i społeczeństwa, ale jednocześnie tworzy sporo wyzwań, które muszą zostać zauważone i rozwiązane. Zrozumienie korzyści i zagrożeń globalizacji jest kluczowe, aby w rozsądny sposób realizować ten proces i nie narażać ludności na niebezpieczne konsekwencje.

Aby lepiej zrozumieć jakie wartości niesie ze sobą globalizacja, przytoczmy jej najważniejsze zalety:

• rozwój handlu międzynarodowego poprzez swobodny przepływ dóbr i kapitału,
• łatwiejszy dostęp do różnych produktów,
• rozwój technologiczny wywołany lepszymi warunkami do tworzenia innowacji,
• wzrost zatrudnienia spowodowany rozwojem wielu sektorów,
• rozwój turystyki,
• poprawa komunikacji i lepsza interakcja międzykulturowa,
• lepszy dostęp do ogromnej ilości informacji.

Przytoczone zalety niewątpliwie wpływają na niespotykany dotąd rozwój gospodarczy, technologiczny czy społeczny. Otwarcie na globalny rynek stwarza ogromną ilość możliwości zarówno dla przedsiębiorców jak i zwykłych konsumentów. Globalizacja zdecydowanie przyczynia się do poprawy jakości życia w wielu regionach świata.

Jednakże globalizacja ma też kilka wad. Pierwszą jest eksploatacja siły roboczej – firmy często przenoszą swoje produkcje do krajów o niższych standardach pracy, gdzie pracownicy są wykorzystywani. Kolejne wady to kryzysy migracyjne, degradacja środowiska poprzez jego nadmierną eksploatację i generowanie dużych zanieczyszczeń np. przez samoloty transportujące towary na całym świecie, możliwość wystąpienia nierówności społecznych poprzez pogłębianie podziałów między bogatymi a biednymi, rosnąca konkurencja na rynku i upadek małych biznesów, zastępowanie lokalnych produktów, towarami globalnymi, ryzyko wystąpienia globalnych kryzysów finansowych, przez wzajemną zależność gospodarek wielu państw, zależność od korporacji międzynarodowych, które mogą osiągnąć monopol w różnych sektorach, czy wreszcie odejście od tradycji i zwyczajów narodowych na rzecz przyjmowania trendów z innych stron globu.

Wyzwania te pokazują, że niezbędne jest zrównoważone podejście do globalizacji. Nie możemy zapominać o tych negatywnych konsekwencjach, które mogą przynieść wiele szkód społeczeństwu. Ważne jest, aby w procesie wdrażania globalizacji mieć na uwadze równowagę między rozwojem gospodarczym a społecznym oraz ochroną środowiska, która niestety w tym aspekcie jest często pomijana.

Globalizacja to niezaprzeczalny element dzisiejszego świata, który wpływa na wiele obszarów naszego życia – zaczynając od gospodarki aż po kulturę. Jest to proces, który niewątpliwie przynosi wiele szans do rozwoju, ale jednocześnie, kuszeni rozwojem, nie możemy zapominać o istniejących wyzwaniach i zagrożeniach. Niezbędna w globalizacji jest racjonalna współpraca międzynarodowa, tworzenie adekwatnych regulacji oraz promowanie społecznej odpowiedzialności. Wszystko to stanowi klucz do minimalizacji szkód i efektywnego wykorzystania szans, jakie niesie ze sobą globalizacja.

***

Tekst powstał w ramach projektu edukacyjnego „Porwani przez Ekonomię”. Więcej o projekcie na stronie www.porwaniprzezekonomie.pl.