Grudziądz
Niegdyś Kalinkowo, dziś Osiedle Kopernika
Zanim ulicą Chełmińską przejechał pierwszy tramwaj numer 2, zanim wieczory rozświetliły okna bloków – było tu Kalinkowo. Podmiejski folwark przy trakcie prowadzącym do Chełmna. To dzielnica ludzi, którzy od wieków pracowali rękami. Którzy budowali fundamenty późniejszego miasta. Bo z gliny, barwiącej niegdyś brzegi Wisły, Schulz wypalał cegły. Wzdłuż torów i bitej drogi do Mniszka toczyło się życie. Z czasem kolej połączyła Kalinkowo z Chełmżą i Toruniem.
_30.png)
_30.png)
W XIX wieku powstały koszary – najpierw dla pruskich pionierów, potem dla pułków piechoty i kawalerii. Ich obecność – choć militarna – na trwałe wpisała się w ducha miasta. Koszary z lat 1913-1916 przy ul. Chełmińskiej 106 to dziś jedyna pamiątka po obecności wojska w tej części Grudziądza.
Równocześnie wyrastały domy czynszowe, kamienice z oficynami, barwne podwórka. Ulice: Kalinkowa, Laskowicka, Kępowa, Wiślana – zasiedlali ci, którzy porzucili wieś i przybyli do miasta po chleb, pracę w fabrykach, edukację lub dach nad głową.
W okresie międzywojennym tętniły tu zakłady: fabryka kawy, chleba, chemiczna „Pomerania”. Osiedle żyło rytmem pracy, dźwiękiem dzwonów wzywających na mszę, przejazdami tramwajów i dziecięcym śmiechem na podwórkach. Kościół pw. Krzyża Świętego przy zbiegu ulic Chełmińskiej i Bydgoskiej stał się symbolicznym sercem dzielnicy.
Do dziś przy ul. Brzeźnej stoi zabytkowa portiernia „Polskiego Tytoniu” – z bramą, która pamięta czasy, gdy ludzie śpieszyli tam do pracy. „Bramą” do dzielnicy stał się także przyczółek mostowy przy Gdyńskiej, malowniczo wpisany w panoramę miasta.
Ale Osiedle Kopernika to także nieustanny rytm sunącego tramwaju. Linia 2 jeździ ulicą Chełmińską od 1911 roku – jak nić, która łączy dzielnicę z całym Grudziądzem.
Dzielnica Mikołaja Kopernika – choć sam nigdy tu nie stanął – zasługuje na swoje imię. Bo, jak on, patrzy dalej. Nie tylko w gwiazdy, ale w ludzi. W ich codzienne życie, historię i przyszłość.
Więcej informacji o dzielnicowym podziale Grudziądza można znaleźć tutaj.
Więcej informacji o dzielnicowym podziale Grudziądza można znaleźć tutaj.
Urząd Miejski w Grudziądzu
Data dodania 15 grudnia 2025